Pytanie o pomoc w wyborze pierwszego komputera nurkowego to jedne z najczęściej zadawanych pytań nurkowych w google. Równie często pojawia się na wszelkiej maści grupach czy forach internetowych: „jaki komputer do nurkowania kupić?” Liczba modeli, opcji, rozbudowanych funkcji może się okazać przytłaczająca dla nurka, który dopiero rozpoczyna swoją podwodną przygodę.
Nie pomaga też ogromna rozbieżność cenowa między niedrogimi modelami, a tymi z „najwyższej” półki. Czy zatem wybór „najdroższego” jest wyborem najlepszym? Najlepszym dla mnie? – nurka na początku swojej drogi, gdzie ilość wydatków jest spora a doświadczenie nieduże?
W poniższym artykule postaram się pomóc wyjaśnić kilka kwestii.
Komputer nurkowy jest elektronicznym urządzeniem pomiarowym, przedstawiającym najważniejsze parametry nurkowania za pomocą wyświetlacza. Możliwości obecnych jednostek daleko wykraczają poza przedstawienie czasu czy głębokości. Jest więc możliwości pomiaru temperatury, wartości średnich głębokości, zapamiętania dużej liczby nurkowań, pomiaru ciśnienia w butli nurkowej, transmisji danych do komputerów i telefonów oraz wielu, wielu innych.
Producenci prześcigają się w dodawaniu nowych funkcji, które mają na celu wyróżnić ich produkt na tle konkurencji.
Nurkowania z wykorzystaniem zegarka i analogowego głębokościomierza odeszły już do lamusa. Pozostają domeną fanów retro nurkowania. Nie warto już cofać się do tych czasów, chyba, że jesteś fanem takiego stylu.
Nowoczesny komputer nurkowy obok przedstawienia podstawowych wartości, jak głębokość czy czas, pozwala swobodnie poruszać się w limitach potocznie zwanych „bezdekompresyjnymi”. Jest to taka wartość czasu jaką możesz przebywać na danej głębokości, która umożliwia swobodne, natychmiastowe wynurzenie do powierzchni, z zachowaniem odpowiedniej, bezpiecznej prędkości.
Na kursie podstawowym Open Water Diver (OWD) zdobyłeś wiedzę jak poruszać się po tabelach czy planerach nurkowań i wyznaczać „ręcznie” maksymalny czas nurkowania na zadanej głębokości, związany z nasyceniem organizmu azotem. Wystarczył do tego zegarek i głębokościomierz. Przyznasz jednak, że w przypadku wyjazdów z wieloma nurkowaniami, trwających kilka dni jest to mało wygodne. Nie jest to również zbyt precyzyjne narzędzie.
Czy zatem nauka poruszania się po tabelach była pozbawiona sensu, skoro może wszystko za ciebie zrobić komputer? Odpowiedź brzmi: nie. Zdecydowanie nie była pozbawiona sensu. Wiedza co pokazuje komputer i dlaczego w trakcie nurkowania, jest bardzo ważna. Ta sama wiedza pozwala zaplanować bezpieczne nurkowanie zanim wejdziesz do wody.
Komputer nurkowy oferuje jednak dużo większą dokładność i wygodę w tym zakresie. Dzięki niemu możesz również zweryfikować swój plan nurkowy.
Jak widzisz komputer do nurkowania ma znaczny wpływ na twoje bezpieczeństwo pod wodą.
Podczas każdego nurkowania, powinieneś posiadać komputer nurkowy. Sytuacja, w której zespół nurkowy ma tylko jeden „wspólny” komputer nie powinna mieć miejsca.
Problem może się pojawić, gdy baza nurkowa nie dysponuje odpowiednią ilością komputerów lub nie umożliwia wypożyczenia. W takim wypadku będziesz zmuszony korzystać z tabel nurkowych.
Dobre poznanie wszystkich funkcji, konfiguracji, zachowania pod wodą i rozmieszczenia kluczowych parametrów wyświetlanych w trakcie nurkowania powinno być twoim priorytetem. W związku z ogromną ilością modeli dostępnych na rynku może się okazać, że wypożyczony komputer nie spełni twoich oczekiwań i będzie dla ciebie mało czytelny. Choćby z powodu wyświetlania zbyt małych cyfr.
Między nurkowaniami komputer może wędrować po różnych nurkach. Spowoduje to błędne wskazania nasycenia tkanek azotem. Twoje nurkowania zostaną w konsekwencji niepotrzebnie skrócone.
Zakup komputera nurkowego wiąże się z uszczupleniem budżetu o określoną, zwykle niemałą sumę pieniędzy. Jest jednak dobrym rozwiązaniem większości wyżej wymienionych problemów. Rozważ zakup własnego komputera nurkowego jako jednego z pierwszych elementów własnego wyposażenia.
Na początku artykułu wspomniałem o ogromnej rozbieżności w cenach komputerów nurkowych. W tym artykule skupię się na podstawowym komputerze nurkowym. Kwota w okolicy 1000 zł jest w zupełności wystarczająca na zakup dobrej jednostki, która spełni twoje wymagania, nawet na dalszej drodze nurkowej. Czego więc szukać i oczekiwać od takiego komputera nurkowego? Dowiesz się tego w dalszej części artykułu.
Obecne na rynku komputery nurkowe w większości posiadają funkcje używania przynajmniej 2 mieszanin oddechowych – powietrza oraz nitroksu. Nitrox to mieszanina o większej zawartości tlenu. Kurs nurkowy Enrichted Air Nitrox umożliwiający korzystanie z takiej mieszaniny jest jednym z najpopularniejszych szkoleń. O jego zaletach możesz przeczytać tutaj: Kurs nurkowy Enrichted Air Nitrox.
Właśnie z trybu air i nitrox będziesz korzystał najczęściej.
Funkcja pozwala przed wejściem do wody zaplanować nurkowanie. Sprawdzić czas jaki będziemy mogli pozostać na zadanej głębokości z uwzględnieniem poprzednich nurkowań i nasycenia organizmu azotem.
Możliwość wyłączenia obliczeń komputera nurkowego, przekształcenia go w proste urządzenie pomiarowe pozwala wykorzystać go jako dodatkowy wskaźnik parametrów nurkowania. Dzięki temu stanie się drugim (zapasowym) urządzeniem pomiarowym podczas nurkowań wykraczających poza jego możliwości obliczeniowe i funkcje. Dobrze wybrany pierwszy komputer może towarzyszyć ci przez cała karierę nurkową.
Wykorzystanie trybu bottom timer pozwala również na realizację planów nurkowych w oparciu o tabele nurkowe lub zróżnicowane strategie dekompresyjne przygotowane wcześniej.
Dzięki tej funkcji będziesz mógł swobodnie zrealizować nurkowanie nocne lub głębokie w wodach o małej przejrzystości. Warto więc sprawdzić czy jej użycie jest wygodne i komputer oferuje odpowiednia czytelność wskazań.
Zapamiętywanie nurkowań to jedna z wygodniejszych i ważnych cech współczesnych komputerów nurkowych. Rozbudowana pamięć pozwala za pomocą dedykowanego transmitera zgrywać dane do telefonu komórkowego czy komputera. Prowadzenie rejestru nurkowań jest zalecaną czynnością przez wszystkie federacje nurkowe.
Obok podstawowych funkcji jakie oferuje komputer zwróć uwagę na ergonomię użytkowania. Warunki pod wodą znacznie różnią się od tych na powierzchni. Jeśli jest możliwość koniecznie wypożycz testową jednostkę i sprawdź czy w realnym użytkowaniu jest tak samo wygodna jak na powierzchni.
Elementy budowy komputera nurkowego, na które warto zwrócić uwagę:
Wskazania pod wodą muszą być równie czytelne jak na powierzchni, nawet w przypadku mocno ograniczonej widoczności. Kontrast powinien być na tyle duży, abyś nie miał problemów z odczytem wskazań również w pełnym słońcu podczas płytkiego nurkowania na rafach. Wielkość cyfr i liter jest kluczowa, tym bardziej jeśli nie posiadasz już sokolego wzroku. Duża ilość informacji na ekranie niekoniecznie jest zaletą.
Zwykle nie ma potrzeby zmiany ustawień czy funkcji komputera pod wodą. Większość możliwości jest zablokowana jeśli rozpoczniesz nurkowanie. Komputer działa w innym trybie niż na powierzchni. Nie zmienia to jednak faktu, że czasem będziesz chciał użyć pewnych funkcji pod wodą. Może to być: podświetlenie, start stopera, zmiana mieszaniny oddechowej czy choćby podgląd czasu na powierzchni czy temperatury wody. Dodatkowe parametry nie będące kluczowe dla nurkowania są dostępne zwykle po wciśnięciu przycisku lub przycisków. Przyciski powinny być więc na tyle duże, abyś nie miał problemu z ich obsługą w grubych rękawicach i działać po użyciu odpowiedniej siły, która ogranicza ich przypadkowe użycie.
Duża ilość dostępnych funkcji komputera nurkowego i chęć wyróżnienia się na tle konkurencji powoduje, że każdy producent ma na to swój pomysł. Warto sprawdzić czy najczęściej używane funkcje w trybie powierzchniowym Air-Nitrox, logbook czy planer nurkowania są łatwo dostępne i zmiana parametrów jest intuicyjna. Podobnie jest w przypadku trybu nurkowania.
System zapinania powinien być tak skonstruowany żeby nie sprawić ci trudności podczas zakładania i jednocześnie zapewniać pewne położenie komputera na ręku. Zwróć uwagę, czy jest możliwość dokupienia dodatkowego paska do komputera lub zmiany tradycyjnego paska np. na mocowanie typu bungee. Nurkowanie w suchym skafandrze wymaga zwykle dłuższego paska niż standardowy.
Najbardziej uniwersalnym systemem zasilania komputera nurkowego jest wymienna bateria. Zwykle wystarcza na 1-2 lata normalnego użytkowania. Sprawdź czy po tym okresie będziesz miał możliwość jej samodzielnej wymiany, czy powstaje konieczność odesłania urządzenia do serwisu oraz jakie są koszty tej operacji.
Zadanie pytania wśród nurków o najlepszy komputer nurkowy spowoduje praktycznie zawsze podobną reakcję. Otrzymasz odpowiedź, która mogę podzielić na 3 grupy
– „kup Digitala wystarczy do wszystkiego”
– „tylko Petrel, nie będziesz musiał nigdy kupować innego”
– „mam produkt firmy Suunto/Mares/Cressi/dowolny inny producent i jest super”
Czym zatem jest ten Digital i Petrel i dlaczego ma tylu fanów. Tego dowiesz się w dalszej części artykułu.
Urządzenie zwane Digitalem to produkt firmy Scubapro, wcześniej Uwatec. Nie jest to stricte komputer nurkowy, to tzw. bottom timer. Urządzenie podające tylko podstawowe informacje o nurkowaniu, takie jak głębokość i czas. Wymaga więc umiejętności liczenia pod wodą „na piechotę” lub korzystania z tabel nurkowych. W zupełności wystarcza do bezpiecznego planowania i realizacji nurkowań na każdym poziomie, również najgłębszych rekordowych nurkowań.
W mojej ocenie nie jest jednak wygodne w użyciu. Wyświetlacz jest dosyć mały, do tego możliwości przechowywania informacji o nurkowaniach są mocno ograniczone. Nie oferuje żadnych funkcji dodatkowych, brak choćby możliwości podświetlenia ekranu. Zauważ, że praktycznie każdy podstawowy komputer nurkowy ma wbudowany tryb bottom timer’a. Jeśli masz ochotę nurkować w takim trybie to nic nie stoi na przeszkodzie aby tak właśnie było. Pozostałą funkcjonalność otrzymasz wtedy „gratis”.
Przez wiele lat największa zaletą Digitala była niska cena. Obecnie jest zbliżona do dużo bardziej zaawansowanych komputerów nurkowych, które oferują znacznie więcej. Zasadność zakupu jest więc mocno dyskusyjna.
W czasach gdy komputery nurkowe były zawodne i drogie Digital nadrabiał wszystkie te braki. Dorobił się więc statusu legendy. Kluczem jest jego prostota i wieloletnie działanie na jednej, niestety niewymiennej baterii.
Więcej na temat współczesnych bottom timerów i Digitala znajdziesz w artykule: Poszukiwanie idealnego bottom timera.
Kolejną grupą odpowiedzi jest jeden w powyższych komputerów nurkowych. Jest to odpowiedź zgodna w większości z prawdą. Te komputery nurkowe to prawdziwe „kombajny”. Nadają się nawet do najbardziej zaawansowanych głębokich nurkowań, wykorzystujących wiele mieszanin oddechowych. Również użytkownicy obiegów zamkniętych – rebreatherów mogą z nich korzystać. Mają bardzo czytelne wyświetlacze, święcące cały czas niczym podwodny telewizor. Ilość funkcji, możliwości konfiguracji, ustawień itd. jest wręcz przytłaczająca. Posiadają ogromną masę udogodnień, jak również mniej potrzebnych gadżetów.
Mają jedną, zasadniczą wadę – bardzo wysoką cenę. Zwykle 3 lub 4 krotnie wyższą niż podstawowy komputer nurkowy. Czy zatem jest to dobry wybór na początek?
Odpowiedź jest prosta, brzmi: nie. Nie masz absolutnie żadnej potrzeby posiadania takiego urządzenia podczas nurkowania. Jak mogłeś przeczytać wcześniej do realizacji nawet najbardziej ambitnych nurkowań dalej wystarczy zegarek i głębokościomierz 😉 z zastrzeżeniem, że jest mało wygodny. Podawanie więc argumentu, że będziesz „musiał” kiedyś zmienić swój komputer właśnie na „techniczny” nie jest prawdą.
W przypadku bardzo mocnego rozwoju kariery nurkowej i chęci posiadania „wszystkomającego” komputera pierwszy komputer stanie się po prostu zapasowym urządzeniem pomiarowym. Na zakup takiego kombajnu przyjdzie jeszcze czas, jeśli oczywiście będziesz miał na to ochotę. Więcej na temat komputera Shearwater znajdziesz na stronie producenta.
Zaoszczędzone pieniądze przeznacz na zakup pozostałego sprzętu, szkolenia czy wyjazdy. Znacznie szybciej rozwiniesz dzięki temu swoje umiejętności nurkowe niż błyszcząc na nurkowaniu kolorowym „kombajnem”.
Wybór najlepszego dla mnie komputera nurkowego czyli przegląd rynku.
Wiedząc już na jakich elementach skupić swoją uwagę podczas przymiarki do zakupu komputera nurkowego zachęcam cię do testowania jak największej liczby modeli. Większość centrów nurkowych oferuje możliwość wypożyczenia komputera celem poznania jego działania przed zakupem.
W kolejnej części artykułu: Komputer nurkowy – przegląd popularnych rekreacyjnych modeli, przyjrzę się popularnym na rynku jednostkom i rozwiązaniom wspieranym przez poszczególnych producentów. Mam nadzieje, że to mini porównanie pozwoli ci dokonać dobrego wyboru i stać się posiadaczem komputera, który w pełni sprosta twoim oczekiwaniom.
Jeśli informację były dla ciebie przydatne, zostaw proszę komentarz pod tym artykułem.
Instruktor w Black Angel Divers
Autor artykułów o tematyce nurkowej. Pasjonat, nurek techniczny i jaskiniowy. Szkoleniowiec, instruktor nurkowania technicznego i rekreacyjnego federacji SSI/IANTD oraz pierwszej pomocy DAN/EFR. Zafascynowany mrokiem i zimnym pięknem francuskich i włoskich jaskiń. Swoje nurkowania realizuje zarówno z użyciem obiegów otwartych jak i zamkniętych.
