Odpowiednie zasilanie jest konieczne, aby twój system ogrzewania nurkowego mógł spełniać swoje funkcje. Przy zakupie na pewno staniesz przed dylematem wyboru sposobu zasilania. Na rynku znajdziesz zarówno zewnętrzne akumulatory jak i pakiety umieszczane wewnątrz suchego skafandra. Które z tych rozwiązań jest dobrym i optymalnym wyborem?
Na to i wiele innych pytań postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
fot. materiały producenta
Zanim przystąpię do przedstawienia wad i zalet zasilania wewnętrznego i zewnętrznego, poruszę kwestię, która jest jedną z ważniejszych podczas rozpatrywania zasadności wyboru sposobu zasilania.
Chodzi przede wszystkim o możliwe awarie i ich rodzaje:
Jak każdy element sprzętu nurkowego, również system grzewczy może ulec awarii. Zdarzają się one niezmiernie rzadko i najczęściej dotyczą mechanicznego uszkodzenia przewodów przed lub w trakcie nurkowania. Skutkiem tego jest, w większości przypadków, po prostu brak grzania.
Niestety nawet tak nieskomplikowane rozwiązanie może w pewnych sytuacjach doprowadzić do poważniejszych problemów pod wodą. Nurkując w suchym skafandrze, na pewno zdajesz sobie sprawę, że woda pojawi się w środku prędzej czy później. Czy to za sprawą niedomkniętego zamka, czy uszkodzenia powłok suchego skafandra. Woda, szczególnie słona, wraz z prądem nie tworzy zbyt przyjaznego środowiska dla sprzętu. W wyniku pewnych uszkodzeń czy działania samej wody, może dojść do powstania drugiego typy awarii ogrzewania. Mam tu na myśli nadmierne rozgrzanie elementów systemu. Może to doprowadzić do poparzenia przewodami grzewczymi zaszytymi wewnątrz warstw ocieplacza lub samymi kablami zasilającymi.
Również awaria samego akumulatora, w odpowiednich warunkach, może spowodować nadmierne rozgrzanie elementów systemu grzewczego.
Taka sytuacja zdarzyła mi się osobiście raz. Było to jeszcze w początkowej fazie wprowadzania rozwiązań ogrzewania elektrycznego w nurkowaniu. Znam również kilka, jednostkowych przypadków ze świata. Pomimo znikomej skali weź pod uwagę taką możliwość. Dzięki temu będziesz wiedziała jak postępować jeśli takie zdarzenie wystąpi.
Jedyną możliwością rozwiązania awarii drugiego typu jest po prostu rozłączenie zasilania pomiędzy systemem ogrzewania a pakietem akumulatorów. W jaki sposób możesz to zrealizować, przedstawię już w konkretnych rodzajach zasilania systemu grzewczego.
fot. materiały producenta
Nieprawidłowe działanie pakietu akumulatorów w trakcie nurkowania może być spowodowane przez szereg czynników. Mogę do nich zaliczyć:
– zalanie pakietu,
– uszkodzenie mechaniczne pakietu,
– nieprawidłowa praca ogniw,
– awarię elektroniki sterującej,
– itp.
Zaistnienie tego typy czynników może mieć różną genezę. Od nieprawidłowego sposobu ładowania, przez użycie niskiej jakości ogniw, nieszczelności zasobnika czy nadmiernego zużycia i wyeksploatowania pakietu itd.
Dane na temat awarii akumulatorów litowo-jonowych są powszechnie dostępne. Dla przykładu jeden z artykułów: Pożary akumulatorów litowo-jonowych kosztują brytyjską gospodarkę 158 milionów funtów rocznie.
Obecnie do zasilania latarek czy ogrzewania wykorzystuje się głównie pakiety ogniw litowo-jonowych. Wynika to z ich dobrego stosunku ceny do pojemności. Czasem jednak, możesz spotkać się z innymi rodzajami ogniw. Warto więc sprawdzić, jak dany pakiet ogniw zachowuje się w przypadku wystąpienia wspomnianych wcześniej awarii.
W konsekwencji awarii pakietu akumulatorów może dojść do kilku sytuacji (mogą się różnić w zależności od rodzaju użytych ogniw w pakiecie):
– braku zasilania na wyjściu pakietu,
– generowania nieprawidłowych parametrów zasilania (napięcia),
– wydzielania gazów z pakietu (gazowanie),
– rozgrzaniu pakietu akumulatorów,
– samozapłonu/wybuchu pakietu.
fot. google – autor nieznany
Oczywiście ta ostatnia sytuacja jest najmniej prawdopodobna, nie mniej takie zdarzenie jest możliwe. Wystarczy obserwować doniesienia z forów modelarskich czy prasy. Na pewno słyszałeś o wybuchających e-papierosach itp. W takich sytuacjach doszło właśnie do uszkodzenia ogniwa zasilającego danego urządzenia. Oczywiście, patrząc na skalę wykorzystania ogniw różnego rodzaju w naszym życiu codziennym, są to jednostkowe przypadki. Nie mniej mają miejsce i należy zdawać sobie sprawę z takiej możliwości.
Teraz weź pod uwagę, że jedna z wymienionych sytuacji, czy to awaria zasilania, czy samej odzieży grzewczej ma miejsce pod wodą, w trakcie nurkowania. O ile masz do czynienia z sytuacją, w której system po prostu nie działa, możesz zachować spokój i zakończyć nurkowanie zgodnie z planem.
Co jednak w przypadku, gdy masz do czynienia z możliwymi skutkami poparzenia przez dowolny element całego systemu? Szczególnie niebezpieczny jest pakiet akumulatorów, w sytuacji gdy konieczne jest odbycie formalnej dekompresji lub powrót do miejsca rozpoczęcia nurkowania (jaskinie, nurkowanie podlodowe, wrakowe). Jak postępować w gdy spotka cię to pod wodą?
Zastosowanie zasilania wewnętrznego w znacznym stopniu wpływa na obniżenie ceny całego systemu grzewczego. Nie musisz angażować środków w zakup przepustu lub termozaworu oraz odpowiedniego pojemnika na pakiet akumulatorów.
Tego typu rozwiązanie jest z powodzeniem stosowane na przykład przez motocyklistów. Odpowiedniej wielkości pakiet akumulatorów znajduje się zwykle w kieszeni jednego z elementów grzewczych takiego systemu, np. kamizelki, czy rękawiczek.
Niestety nurkowanie to nie jest ta sama aktywność co jazda motorem. To, co świetnie działa na powierzchni, w nurkowaniu może powodować problemy.
Pomyśl o sytuacji, w której dochodzi do uszkodzenia pakietu lub jakiegoś elementu systemu grzewczego. Pojawia się jedna z wyżej opisanych poważnych awarii, czy to samego ocieplacza czy pakietu akumulatorów.
Konieczne może być natychmiastowe rozłączenie zasilania. Wyłącznik w takim wypadku znajdziesz gdzieś w warstwach ocieplacza pod suchym skafandrem. Musisz go wcisnąć lub przesunąć, co nie jest proste w grubych rękawicach. Jeśli dodatkowo prąd lub woda go uszkodzi, wyłączenie może nie być w ogóle możliwe.
W realnej sytuacji, powodowany pośpiechem, nie jesteś również w stanie przez suchy skafander odpiąć żadnej wtyczki w jego wnętrzu. Nie masz więc możliwości skorzystania z takiego rozwiązania.
fot. Pakiet akumulatorów, strona sklepu conrad.pl
A co w przypadku gdy dojdzie do poważnego uszkodzenia pakietu, nawet zapłonu? Zwróć uwagę, że pakiet umiejscowiony pod suchym skafandrem zwykle nie jest w żaden sposób chroniony przed uszkodzeniami mechanicznymi. Jeśli nastąpi hipotetyczna konieczność odrzucenia pakietu nie będziesz miał takiej możliwości. Może to spowodować poważne obrażenia, konieczność pominięcia dekompresji itp.
Najczęściej użycie wewnętrznego zasilania jest spowodowane brakiem świadomości ryzyka i problemów w przypadku wystąpienia awarii oraz jego niską ceną, w stosunku do użycia zasilania zewnętrznego. Mniejsze koszty całego systemu to argumentem działający na korzyść zastosowania wewnętrznych pakietów. Odbywa się to jednak kosztem bezpieczeństwa.
Ocenę tego pozostawiam więc tobie. Ile jest warte twoje bezpieczeństwo?
fot. https://resource.co/
Zastosowanie zasilania w postaci zasobnika z pakietem akumulatorów, na zewnątrz suchego skafandra, jest w tym wypadku najbardziej optymalne. Pozwala rozwiązać szybko większość możliwych problemów i awarii. Niestety jest to również najdroższe rozwiązanie. System musi zawierać możliwość wyprowadzenia kabla zasilającego na zewnątrz suchego skafandra (konektor, termozawór), a pakiet akumulatorów musi być zamontowany w specjalnym zasobniku z wyłącznikiem. Dochodzą również tzw. mokre wtyczki, które nie należą do najtańszych.
Niezależnie od przyczyny awarii ogrzewania nurkowego możesz zareagować na kilka sposobów:
– użyć wyłącznika na zasobniku,
– mechanicznie rozłączyć mokre złącza e/o,
– przeciąć kabel zasilający,
– odrzucić cały zasobnik, o ile nie jest zamocowany „na sztywno”
fot. Złącze tzw. „mokre” e/o, materiały producenta smart-tex.pl
Jak widzisz, masz całkiem bogaty wachlarz możliwości rozwiązania potencjalnego problemu z systemem grzewczym. Użycie zewnętrznego zasobnika z pakietem akumulatorów jest wiec najbardziej pożądane ze względu na twoje bezpieczeństwo.
Dodatkowo zasobnik zewnętrzny chroni pakiet akumulatorów przed przypadkowymi uszkodzeniami mechanicznymi, nawet w trakcie najtrudniejszych eksploracji jaskiniowych czy wrakowych.
Poniżej prawidłowa budowa systemu ogrzewania nurkowego, na przykładzie firmy Santi.
fot. materiały producenta
W mojej ocenie użycie zewnętrznego źródła zasilania systemu ogrzewania nurkowego jest jedynym i optymalnym rozwiązaniem. Przemawia za nim znacznie większe bezpieczeństwo użytkowania i stosunkowo proste postępowanie w sytuacjach awaryjnych.
Dodatkowo zewnętrzny zasobnik z akumulatorem możesz wykorzystać do innych celów jeśli nie korzystasz z ogrzewania, np. świateł video itd.
Uważam, że na bezpieczeństwie nie warto oszczędzać.
fot. Bateria zasilająca system ogrzewania nurkowego – materiały producenta
Instruktor w Black Angel Divers
Autor artykułów o tematyce nurkowej. Pasjonat, nurek techniczny i jaskiniowy. Szkoleniowiec, instruktor nurkowania technicznego i rekreacyjnego federacji SSI/IANTD oraz pierwszej pomocy DAN/EFR. Zafascynowany mrokiem i zimnym pięknem francuskich i włoskich jaskiń. Swoje nurkowania realizuje zarówno z użyciem obiegów otwartych jak i zamkniętych.
